به نقل از «تسنیم»

برکناری رئیس بانک مرکزی عربستان؛ سرآغاز مرحله دشوار آینده مالی سعودی‌ها

تاریخ انتشار: ۶ بهمن ۱۳۹۹ | کد خبر: ۳۰۷۹۷۰۰۵

افزایش نرخ بیکاری، تورم، کاهش حقوق کارگران و ... ناشی از سیاست‌های ناکارآمد دولت سعودی در مدیریت اقتصاد این کشور که اعتراضات مردمی را به دنبال داشته، آینده مالی عربستان را در مسیر دشواری قرار می‌دهد. - اخبار بین الملل -

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، سلمان بن عبدالعزیز پادشاه عربستان سعودی شامگاه یکشنبه دستورات جدیدی را در زمینه برکناری مقامات حکومتی صادر کرد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

شاه سعودی با برکناری «احمد بن عبدالکریم الخلیفی» رئیس بانک مرکزی عربستان، «فهد بن عبدالله بن عبداللطیف المبارک» را به جای وی منصوب کرد.

جدیدترین خبرها و تحلیل‌های ایران و جهان را در کانال تلگرامی تسنیم بخوانید. (کلیک کنید)

جدیدترین خبرها و تحلیل‌های ایران و جهان را در صفحه اینستاگرامی تسنیم بخوانید. (کلیک کنید)

در این راستا کارشناسان این اقدام ملک سلمان را جدا از چالش‌های مالی و اقتصادی عربستان و تلاش برای بهبود این روند نمی‌دانند. عربستان که از پیش از شیوع بیماری «کرونا» به دلیل آغاز جنگ نفتی با روسیه و تلاش برای تامین هزینه‌های سنگین چشم انداز 2030 «محمد بن سلمان»، ولیعهد سعودی به موازات ناکامی در فروش سهام «آرامکو»، با چالش اقتصادی قابل توجهی مواجه شده بود، اکنون شاهد افزایش نرخ تورم و میزان مالیات است.

جاه طلبی‌های ولیعهد و بحران اقتصادی

اقتصاد تک محصولی عربستان از سال گذشته تاکنون به دلیل تاثیر پذیری از شیوع ویروس کرونا که موجب رکود اقتصادی در جهان شده، برای اولین بار با بحران مواجه شده، بحرانی که به دلیل ناکارآمدی و عدم مدیریت آل سعود در پیگیری و ادامه جنگ یمن و همچنین حمایت از گروه های تروریستی در منطقه بر ابعاد آن افزوده است.

عربستان که از جمله بزرگترین صادرکنندگان نفت در جهان است، ولی به دلیل جاه‌طلبی‌های «محمد بن سلمان» ولیعهد جوان و کم تجربه این کشور در به راه انداختن جنگ در یمن، حمایت از گروه‌های تروریستی در منطقه همچون داعش، تحریر الشام در عراق و سوریه و جنگ لیبی و همچنین منازعه بر سر بهای نفت با روسیه و ایران، به شدت با بحران مالی و اقتصادی مواجه شده به حدی که برای اداره امور خود حتی به استقراض از بانک‌های جهانی روی آورده است.

عربستان در سال‌های اخیر حدود 200 میلیارد دلار در به آشوب کشاندن کشورهای سوریه، عراق و لیبی و دیگر کشورهای منطقه با تجهیز و تسلیح گروه‌های تروریستی هزینه کرده است که اگر 300 میلیارد دلار هزینه کرد جنگ شش ساله یمن را به آن اضافه کنیم، می‌بینیم که آل سعود نزدیک به 500 میلیارد دلار از درآمدهای نفتی خود را فقط برای کشتار مردم مسلمان منطقه و توطئه چینی علیه آنها صرف کرده است.

آماری عجیب از اوضاع معیشتی سعودی‌ها

طبق اسناد افشا شده از «ویکی لیکس» ( WikiLeaks) سازمانی غیرانتفاعی و بین‌المللی است که به ارسال و افشای اسناد از سوی منابع ناشناس می‌پردازد) درباره عربستان آخرین آمار درباره شرایط اقتصادی سعودی‌ها به شکل زیر است:

-4میلیون از شهروندان سعودی زیر خط فقر زندگی می‌کنند.

-2 میلیون کارمند حقوق مکفی ندارند.

-2 میلیون شهروند واجد الشرایط، بیکار هستند.

-بدهی عمومی عربستان 854 میلیارد دلار برآورد شده است.

-35 هزار کارمند از 25 سال گذشته با گواهی جعلی فعالیت می‌کنند.

- درحالی که بیش از 6.5 میلیون شهروند خارجی در بخش خصوصی عربستان مشغول به کارند این آمار درباره خود سعودی‌ها به کمتر از 2.5 میلیون نفر می رسد.

- مقامات سعودی مالیات بر ارزش افزود کالاها را 15 درصد افزایش دادند.

- هزینه‌ها در انواع معاملات تجاری و دولتی به شکل قابل توجهی افزایش یافته است.

- قیمت آب و برق به دوبرابر افزایش پیدا کرده است.

- قیمت سوخت در کشور نفت افزایش یافته است.

- صدها هزار کارمند به دنبال شیوع اپیدمی کرونا اخراج شدند.

-بحران مسکن از اواخر سال 2020 یکی از اساسی ترین چالش‌های سعودی‌ها بوده است.

شرکت‌های بزرگ دولتی هم مدتی است که دستمزد کارمندانشان را پرداخت نکرده‌اند و شرکت‌های بخش خصوصی در حال تعدیل نیرو و کاهش دستمزدها هستند.

افزایش نرخ بیکاری بر تصمیم سیاست‌گذاران این کشور و چشم‌انداز 2030 که بر اساس آن نرخ بیکاری در عربستان باید به هفت درصد برسد هم تأثیر خواهد گذاشت. این نرخ بیکاری در سال‌های آتی بیشتر خواهد شد، زیرا هم‌اکنون سعودی‌ها بودجه لازم برای کارآفرینی در کشور را نمی‌توانند فراهم کنند.

رویترز و بلومبرگ نیز در آخرین گزارش‌های خود درباره شرایط اقتصادی عربستان اعلام کردند که نرخ تورم مواد غذایی در عربستان در ماه‌های گذشته سیر صعودی داشت.

رئیس بانک مرکزی عربستان سعودی برکنار شدافت 39 درصدی صادرات نفت عربستان در نوامبر 2020

اوضاع به حدی رسید که محمد بن سلمان به عنوان مبتکر چشم انداز 2030 که هزینه‌های گزافی برای سعودی‌ها داشته اوایل نوامبر 2020 در تشریح اوضاع اقتصادی عربستان اعتراف کرد که با توجه به آنچه درباره پیش‌بینی بودجه سال 2020 اعلام شد، ما پیشتر از درآمدهایی احتمالی صحبت کردیم که 833 میلیارد ریال برآورد می‌شد و 513 میلیارد آن مربوط به درآمدهای نفتی بود. پس از ریزش قیمت نفت در سال جاری، درآمدهای نفتی عملا به 410 میلیارد ریال کاهش پیدا کرد. این درآمدها به تنهایی برای پوشش حتی بند حقوق که در بودجه امسال 504 میلیارد ریال برآورد می‌شد، کفایت نمی‌کند چه برسد به دشواری تأمین مالی بندهای دیگر؛‌ بندهایی که شامل 103 میلیارد ریال هزینه‌های سرمایه‌ای، 69 میلیارد ریال مزایای اجتماعی، 140 میلیارد ریال برای راه‌اندازی و نگه‌داری و... می‌شود. این یعنی رکود اقتصادی و از دست رفتن میلیون‌ها شغل.

رتبه منفی اقتصاد عربستان در موسسات جهانی

موسسه رتبه بندی «فیچ » در 9 نوامبر 2020 با اشاره به سقوط آزاد قیمت نفت در بازارهای جهانی و افزایش مشکلات مالی و بودجه‌ای دولت عربستان در نتیجه تعطیلی کسب و کارها برای کاستن از سرعت شیوع کرونا، ارزیابی خود از چشم انداز بزرگ ترین اقتصاد خاورمیانه را تغییر داد و آن را منفی اعلام کرد.

«مودیز» آژانس رتبه بندی جهانی نیز با توجه به افزایش حجم بدهی‌های عربستان به دلیل کاهش شدید قیمت نفت، اعلام کرد که درآمد‌های دولت این کشور درسال 2020 در مقایسه با سال گذشته به میزان 33 درصد کاهش یافته است.

اقتصاد عربستان 7 درصد کوچک شد/ عبور نرخ بیکاری از 15 درصداقتصاد عربستان؛ مرحله بحرانی سعودی‌ها در باتلاق بدهی‌های سنگینتاثیر نوع جهش یافته کرونا بر اقتصاد عربستان

 

آغاز اعتراضات مردمی به افزایش نرخ بیکاری

در همین راستا اخیرا افراد بیکار در عربستان با هشتگ « تجمع افراد بیکار» بر سوء مدیریت مقامات سعودی تاکید کردند و گفتند: عربستان به عنوان یکی از ثروتمندترین کشورهای عربی و بزرگترین تولید کننده نفت در جهان است که این مسئله بر بیکاری افراد تاثیری نداشته است.

فعالان تأکید کردند که با وجود «اصلاحات اقتصادی» که بیش از دو سال پیش آغاز شده و آنگونه که ولیعهد سعودی در خصوص چشم‌انداز خود تبلیغ می‌کرد، فرصت‌های شغلی یا توسعه سایر صنایع غیر نفتی توفیق چشمگیری ایجاد نشده است. بازنشر هشتگ «انجمن بیکاران» از سوی فعالان موجب شد این هشتگ در صدر قرار گیرد. این هشتگ پیش از این نیز در آگوست 2020 در محکومیت برخورد دولت با بحران بیکاری و درخواست اشتغال زایی در عربستان منتشر شده بود.

اداره کل آمار عربستان گزارشی را در هفته گذشته به نشر رساند که نرخ بیکاری در بین سعودی‌ها در پایان سه ماهه دوم سال گذشته 15.4 درصد بوده است.

بسیاری از تحلیل‌گران اقتصادی اقدامات ریاضتی و انقباضی سیاست‌گذاران عربستانی از جمله کاهش هزینه‌ها و سه برابر شدن مالیات ارزش افزوده در این کشور را مانعی بزرگ بر سر راه ریکاوری رشد اقتصادی عربستان می‌دانند. مقامات عربستانی به‌دلیل کاهش درآمدهای نفتی این کشور و همچنین برای حفاظت از ارزش ارز میخکوب شده خود در برابر دلار آمریکا، دست به اقدامات انقباضی زده‌اند. «محمد الجدعان» وزیر دارایی عربستان اخیرا اعلام کرد که سیاست‌های مالی در اولویت دولت این کشور قرار دارد و انتظار می‌رود کسری بودجه این کشور از 12 درصد در سال 2020، به 9/ 4 درصد در سال 2021 کاهش پیدا کند.

الجدعان در مصاحبه اختصاصی با شبکه «العربیه» تأیید کرد که عربستان در طی 4 سال بیش از یک تریلیون ریال (حدود 266 میلیارد دلار) از ذخایر کشور استفاده کرده است و همین امر ریاض را در تنگنای مالی قرار داده است. بر اساس برآورد‌های روزنامه سعودی «الاقتصادیه» سعودی، در ماه‌های پایانی سال 2020، بدهی عمومی سعودی به 723.5 میلیارد ریال (192.9 میلیارد دلار) رسید. بدهی داخلی عربستان 55.2 درصد از مجموع بدهی‌های عربستان است، در حالی که بدهی خارجی حدود 44.8 درصد و بدهی تولید ناخالص داخلی 27.4 درصد گزارش شده است.

شرایط مالی و اقتصادی کنونی عربستان دیگر مانند گذشته نیست و حجم بدهی‌های میلیاردی، تاثیر ویرانگر کرونا بر اقتصاد، هزینه‌های پروژه‌های چشم انداز 2030 محمد بن سلمان، جنگ یمن و نیز حمایت‌های مالی عربستان از تروریسم از جمله عواملی به شمار می‌رود که آینده اقتصادی این کشور را در مسیر دشواری قرار داده است.

انتهای پیام/

منبع: تسنیم

کلیدواژه: اقتصادی عربستان اقتصاد عربستان درآمدهای نفتی محمد بن سلمان نرخ بیکاری میلیارد ریال میلیارد دلار چشم انداز 2030 افزایش نرخ سال گذشته سعودی ها هزینه ها سال 2020

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۰۷۹۷۰۰۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

توافق امنیتی جدید عربستان و آمریکا در انتظار چراغ سبز اسرائیل!

به گفته مقامات آمریکایی، عربستان سعودی و ایالات متحده در حال نهایی کردن جزئیات یک توافق مهم برای تقویت تجارت و دفاع دوجانبه هستند، اما اگر عربستان و اسرائیل روابط دیپلماتیک برقرار نکنند، توافقی حاصل نخواهد شد.

به گزارش جماران، سی ان ان در تحلیلی در این باره می‌نویسد:

یک معاهده دفاعی، ائتلاف امنیتی هفت دهه‌ای بین عربستان سعودی و ایالات متحده را مستحکم و آن‌ها را هر چه بیشتر به یکدیگر نزدیک می‌کند، زیرا دشمنان ایالات متحده مانند ایران، روسیه و چین به دنبال گسترش نفوذ خود در خاورمیانه هستند. بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، مدت‌هاست که به دنبال روابط با عربستان سعودی است، زیرا این اقدام می‌تواند در سراسر جهان اسلام تاثیر خود را بگذارد.

متیو میلر، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا روز پنجشنبه گفت که ایالات متحده در حال مذاکره برای یک قرارداد بزرگ شامل سه جزء است.

مولفه اول شامل بسته‌ای از توافقات بین آمریکا و عربستان سعودی، مولفه دیگر عادی سازی روابط بین عربستان سعودی و اسرائیل و مولفه سوم تشکیل کشور فلسطین است.

به گفته سخنگوی وزارت خارجه آمریکا این سه با هم مرتبط هستند و هیچ کدام بدون دیگران جلو نمی‌روند. آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا، در یک میزگرد در کنفرانس اقتصادی این هفته در ریاض گفت: برای اینکه عادی سازی بین عربستان سعودی و اسرائیل محقق شود، باید مسیری برای تشکیل کشور فلسطین و «آرامش در غزه» وجود داشته باشد. به نظر من کاری که عربستان سعودی و ایالات متحده با هم در زمینه توافقات خود انجام داده اند، به طور بالقوه به اتمام نزدیک است، اما برای پیشبرد عادی سازی دو چیز لازم است: آرامش در غزه و مسیری معتبر به سوی یک کشور فلسطینی.

وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد، در حاشیه این مجمع، بلینکن با محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی (MBS) دیدار کرد تا در مورد این توافق گفتگو کند. کارشناسان، پیمان عربستان و آمریکا را «مجموعه‌ای جامع از تفاهمات» توصیف می‌کنند که شامل تضمین‌های امنیتی، اقتصادی و فناوری برای سعودی و همچنین حمایت از برنامه هسته‌ای غیرنظامی این کشور می‌شود.

انتظار می‌رود این توافق عادی‌سازی از توافق‌نامه ابراهیم، مجموعه‌ای از معاهده‌هایی که چهار کشور عربی اسرائیل را در سال ۲۰۲۰ به رسمیت شناختند و تقاضای دیرینه اعراب برای تشکیل یک کشور مستقل فلسطینی به عنوان پیش‌شرط به رسمیت شناختن اسرائیل را نادیده گرفتند الگوبرداری شود.

محمد بن سلمان پیشتر گفته بود که توافق با اسرائیل «بزرگترین توافق تاریخی از زمان جنگ سرد» خواهد بود. در سال ۲۰۲۱، نتانیاهو این توافق را اینگونه توصیف کرد که اسرائیل را قادر می‌سازد «دکترین قدیمی و خطرناک سرزمین در ازای صلح را جایگزین کند و صلح را در ازای صلح به ارمغان آورد، بدون اینکه اسرائیل حتی یک سانتی‌متر از دست بدهد».

از آن زمان، دولت بایدن عادی سازی اسرائیل و عربستان را در مرکز سیاست خاورمیانه‌ای خود قرار داده است. ایالات متحده و عربستان سعودی در سال ۲۰۲۳ به گفتگو‌ها درباره این پیمان ادامه دادند و انتظار می‌رفت که بلینکن در ۱۰ اکتبر سال گذشته به ریاض برود تا درباره جزئیات آن صحبت کند، این تاریخ درست سه روز قبل از حمله حماس به اسرائیل بود که عملا این توافق را به تاخیر انداخت.

تحلیلگران می‌گویند که حمله بعدی اسرائیل به غزه که این منطقه را ویران کرده و بیش از ۳۴۰۰۰ فلسطینی را کشته، ممکن است پارامتر‌های توافق را برای عربستان سعودی تغییر داده باشد. اکنون پذیرش بخشی که خواستار مسیری «غیرقابل بازگشت» به سوی تشکیل یک کشور فلسطینی است، کلید اصلی بخش عادی سازی توافق گسترده‌تر خواهد بود.

نتانیاهو بار‌ها چشم انداز تشکیل کشور مستقل فلسطینی را رد کرده و استدلال می‌کند که این امر به امنیت اسرائیل آسیب می‌زند و بر ادامه جنگ غزه تا زمانی که حماس از بین برود، مصمم است.

تحلیلگران می‌گویند که این موانع ممکن است منجر به تلاش عربستان برای بستن توافق دوجانبه بدون جزء عادی سازی توافق شود. اما چنین رویکردی با موانع بزرگی روبرو خواهد شد. سناتور جمهوری خواه لیندسی گراهام در این باره می‌گوید: توافقی که تعهد نظامی قاطعانه ایالات متحده به امنیت عربستان سعودی را بدون مولفه عادی سازی ایجاد می‌کند، بعید است از کنگره آمریکا عبور کند.

اگر توافقنامه دفاعی متقابل در قالب یک معاهده مورد مذاکره قرار گیرد، برای الزام آور شدن نیاز به ۶۷ رأی در سنا دارد. گراهام در پاسخ به گزارش‌هایی مبنی بر تصمیم عربستان سعودی گفت: بدون عادی‌سازی روابط اسرائیل و عربستان و اطمینان از تامین نیاز‌های امنیتی اسرائیل در مورد پرونده فلسطین، رای بسیار کمی برای توافق دفاعی متقابل بین ایالات متحده و عربستان سعودی وجود خواهد داشت.

کارشناسان می‌گویند که شاید بایدن بتواند با الگوبرداری از توافقنامه امنیتی دیگری که سال گذشته با بحرین امضا کرد، کنگره را برای رسیدن به توافق دور بزند. به گفته فراس مکساد، کارشناس ارشد و مدیر توسعه استراتژیک در موسسه خاورمیانه در واشنگتن دی سی، مسیر دیگری وجود دارد که حول توافقنامه یکپارچگی و رفاه امنیت جامع که دولت بایدن در سپتامبر ۲۰۲۳ با بحرین امضاء کرد، الگوبرداری شده است. متن این پیمان صراحتاً بیان می‌کند که ممکن است از طرف‌های دیگر برای پیوستن دعوت شود.

با این حال، هیچ نشانه‌ای مبنی بر اینکه دولت بایدن برای تصویب توافق دوجانبه با عربستان سعودی، کنگره را دور بزند، وجود ندارد. برای عربستان سعودی، توافق دوجانبه با ایالات متحده یک پیروزی بزرگ خواهد بود، که نشان دهنده پایان دورانی است که بایدن به دنبال تضعیف محمد بن سلمان به اتهام دست داشتن در قتل جمال خاشقجی، ستون نویس واشنگتن پست در کنسولگری سعودی در استانبول بود.

برخی کارشناسان معتقدند که این توافق همچنین «سلطه آمریکا را در خاورمیانه برای نسل‌ها تثبیت می‌کند و چالش رو به رشد چین و روسیه را کمرنگ می‌کند.» محمد بن سلمان مشتاق تقویت سیستم دفاعی عربستان و تنوع بخشیدن به اقتصاد عربستان به دور از هیدروکربن است، زیرا او یک سیاست اقتصادی بلندپروازانه به نام چشم انداز ۲۰۳۰ را دنبال می‌کند. پادشاهی سعودی دارای یک برنامه هسته‌ای غیرنظامی نوپا است که ولیعهد مایل به توسعه آن با حمایت ایالات متحده است.

به گفته کارن یانگ، محقق ارشد پژوهشی در مرکز دانشگاه کلمبیا، عربستان سعودی مایل است با ایالات متحده معامله کند و این احتمالاً بهترین زمان در دوران دولت بایدن برای کمک به برخی از مسائل مهم در کنگره نظیر سیاست جهانی انرژی است.

یکی دیگر از نقاط سخت در حمایت ایالات متحده از چنین برنامه ای، مخالفت آمریکا با غنی سازی محلی اورانیوم در داخل خاک کشور‌ها است، غنی سازی یک جزء کلیدی برای تولید انرژی هسته‌ای است که می‌تواند برای تولید سلاح‌های هسته‌ای نیز استفاده شود. عربستان سعودی از نظر ذخایر اورانیوم غنی است و اصرار دارد که بتواند آن را در داخل غنی سازی کند. در صورت تحقق چنین مسئله‌ای این برای یک کشور عربی برای اولین بار خواهد بود. برای مثال، امارات متحده عربی همسایه، اورانیوم غنی شده را برای نیروگاه‌های هسته‌ای خود وارد می‌کند.

روز چهارشنبه، سناتور دموکرات، اد مارکی، رئیس مشترک گروه کاری تسلیحات هسته‌ای و کنترل تسلیحات، از دولت بایدن خواست اطمینان حاصل کند که ریاض از غنی‌سازی و بازفرآوری مواد هسته‌ای خودداری می‌کند. او در بخش‌هایی از سخنان خود به اظهارات قبلی محمد بن سلمان استناد کرد که گفته بود عربستان سعودی در صورت حرکت تهران به سمت سلاح هسته‌ای در این مسیر گام خواهد گذاشت. وی گفت: مسیر صلح خاورمیانه نباید شامل چشم انداز عربستان سعودی مجهز به سلاح هسته‌ای باشد که منافع آمریکا، متحدان و شرکای خود را در سراسر منطقه تضعیف کند.

پیمان عربستان سعودی و آمریکا دو کشور را موظف می‌کند که برای بازدارندگی و مقابله با هرگونه تجاوز خارجی با یکدیگر همکاری کنند، اما به این تعهد جنبه معاهده رسمی نمی‌دهد.

زمانی که شرایط سیاسی اجازه دهد، هنوز جایی برای یک توافق امنیتی چندجانبه که در نهایت شامل اسرائیل، بحرین، ایالات متحده و دیگران باشد، وجود خواهد داشت. انتخاب با اسرائیل خواهد بود که چه زمانی آماده پاس دادن توپ به سمت تشکیل کشور مستقل فلسطین باشد.